25 Jaar Spijkpop:
Van pioneren naar professioneel festival

Dit jaar is het exact 25 jaar geleden, dat het eerste Spijkpopfestival plaatsvond. Spijkpop vormt een belangrijk onderdeel van de muziekcultuur in Spijkenisse. Genoeg reden dus om eens terug te kijken naar hoe het allemaal begon en hoe het nu is. Daarom gingen we een gesprek aan met Felix Wijnberg, destijds jongerenwerker en mede-organisator van het eerste uur, Richard de Jong, toen vrijwilliger en nu coördinator vrijwilligers en Dick Witte, sinds 1998 verantwoordelijk voor de programmering van Spijkpop. Zowel Richard als Dick werken bij De Stuw.

Het begin

'Spijkpop had een soort voorloper. Rond 1973 traden er al bands op in de sporthal Den Oert. Deze optredens werden georganiseerd door vrijwilligers uit sociëteiten als Butterfly en De Groene Haven. In april 1976 trad ik in dienst en een van de eerste vragen was of ik Spijkpop op poten kon zetten', gaat Felix terug in de tijd. 'Samen met onvergetelijke mensen als Willem de Lange, Frans van Os en Bert Kremer en andere enthousiastelingen kwam in juni 1976 het eerste Spijkpop tot stand. De locatie was het Goudenregenplein, tussen De Marckenburgh en de flat aan de Eikenlaan. Op een grasveld werd een dieplader bij wijze van podium neergezet. We trokken zo'n 450 bezoekers'. Felix denkt met zichtbaar genoegen terug aan die tijd. 'Ja, dat is ook zo', bevestigt hij desgevraagd. 'Het was regelrecht pionieren in die tijd. Wat wisten we nou helemaal van de organisatie van een festival. We hadden een budget van ca. ƒ 2.000,- en daarmee probeerden we de zaken zo professioneel mogelijk aan te pakken, maar we waren onervaren. De taakverdeling die nu bij Spijkpop plaatsvindt, - bijvoorbeeld iemand voor de programmering, de beveiliging, de logistieke kant - hadden we niet'. Felix schiet in de lach bij de herinnering: 'We waren zelf de ordedienst. Maar na wekenlang hard werken was het tijdens het festival tijd voor ontspanning, vonden we. We wilden zelf ook genieten van de muziek en een biertje. Tegen het eind van het festival was ik helemaal niet meer in staat om de orde te handhaven. Dat is nu ondenkbaar'.

Diverse locaties

Het jaar erop, in 1977, verplaatste het festival zich naar het Tranendal, waar nu De Stoep staat. 'Een mooie locatie. Er was geen bebouwing, wel was er al die komvormige opzet zoals het amfitheater nu nog heeft. Grasland met bomen er omheen. De tweede Spijkpop had een meer regionaal karakter. Het budget was ruimer en het bezoekersaantal lag rond de 3000 mensen. Ik herinner me, dat het de dagen voor het festival heel slecht weer was. Het grasland was nat en er moesten tractors en steigerbouwers aan te pas komen om een podium op te bouwen. De dag zelf was het heerlijk weer en de sfeer was geweldig. Uitgezonderd de huidige locatie, was dat wat mij betreft, de beste plek die Spijkpop gehad heeft', vertelt Felix. In 1978 vond het festival daar nog eens plaats maar in 1979 was er al weer een andere locatie: het weiland bij de voormalige trimbaan achter de Planetenlaan. In 1980 verhuisde Spijkpop naar de parkeerplaats van de voetbalvereniging Spijkenisse. 'Goede programmering, hoor, maar deze locaties misten sfeer. Daarna ben ik als mede-organisator uit beeld verdwenen maar ik ben het festival altijd blijven volgen', aldus Felix. Hij is tegenwoordig onder meer oprichter en stuwende kracht achter het Metropolis Popparkfestival. 'Alles wat ik weet van de organisatie van een festival heb ik in Spijkenisse geleerd'.

Onderbreking

Van 1980 tot 1987 werd er geen Spijkpop georganiseerd. Richard licht toe: 'Helemaal duidelijk is de reden voor die onderbreking niet. Het had te maken met geld maar ook met het feit, dat alle aandacht naar het nieuwe jongerencentrum Ignition ging. Er werden in die jaren nog wel pogingen ondernomen maar het kwam niet van de grond. Het is dus wel 25 jaar geleden, dat Spijkpop voor het eerst werd georganiseerd maar het is niet de 25e editie van Spijkpop'. In 1987 nam Ignition het voortouw om Spijkpop opnieuw te organiseren. Grappig detail is, dat toen net als dit jaar, Tröckener Kecks op het podium stond. Dit keer vond het festival plaats aan de Plaatweg op industrieterrein Halfweg. De organisatie lag in handen van een, door de gemeente aangetrokken organisatiebureau. Richard: 'Ignition had nog wel wat invloed op de programmering maar de rest werd georganiseerd door organisatiebureau DMS. Het bureau zorgde voor grootschalige PR en deed het prima. Maar het was gevestigd in Rotterdam; het had wat minder feeling met het regionale karakter van het festival. Bovendien kiest zo'n bureau voor een logistiek beheersbare locatie niet zo zeer voor sfeer. Dus belandden we op een asfaltstrip aan de Plaatweg. Na een aantal jaren werd de organisatie overgenomen door het organisatiebureau World Productions. De gemeente onderkende steeds meer het belang van het evenement. En zo werd De Stuw, de lokale instantie voor jongerenwerk, gevraagd om de organisatie van Spijkpop op zich te nemen'.

Sfeer en kwaliteit

Inmiddels heeft De Stuw een budget van ruim een ton ter beschikking. Dick: 'We hebben eerst een aantal veranderingen voorgesteld en tot ons genoegen ook voor elkaar gekregen. De naam Spikepop, geïntroduceerd door het organisatiebureau, werd veranderd in Spijkpop. Bovendien kregen we een sfeervolle maar toch beheersbare locatie toegewezen, namelijk het park in de wijk Waterland. We besloten om van een steeds wisselende datum af te stappen en kozen voor de derde zondag in de maand juni. Dit jaar was die datum echter niet haalbaar in verband met het EK. Tja, jammer maar een kwestie van overmacht. Dit jaar staan er bekende namen op het podium zoals Henk Westbroek, Caesar en Tröckener Kecks. Toch zijn 'grote namen' niet de doelstelling van de organisatie. Dick licht toe: 'we streven naar sfeer en kwaliteit. Dat bereik je niet per definitie door bekende bands neer te zetten. Als programmeur bezoek ik het hele jaar door festivals om bands te scouten. We willen een kweekvijver zijn voor opkomende bands. 'Eerst bij ons op het podium en dan bij Pinkpop', is het motto. Wat overigens al een paar keer gebeurd is. Ik vind, dat je als programmeur oog moet hebben voor de veranderende muziekstromingen. Mensen nieuwe trends laten zien. Als je kwaliteit brengt, krijg je vanzelf een goede naam. Dan weet het publiek: ook al ken ik de bands niet; het is altijd de moeite waard om te gaan kijken'. Dit jaar is echter gekozen voor een programmering die wat minder nieuwe trends laat zien. De reden hiervoor is Metropolis, het vernieuwende popfestival in Rotterdam, dat gelijktijdig wordt gehouden. 'We moesten onze programmering daardoor aanpassen en gokken nu op een breder publiek', legt Dick uit. 'Jongeren uit de regio tussen de 15 en 25 jaar zijn onze primaire doelgroep. Dat neemt niet weg, dat iedereen welkom is. We hebben gekozen voor kinderactiviteiten en een markt tijdens het festival, zodat ons aanbod wat breder is. Wat meer bezoekers vinden we natuurlijk prima maar we streven geen grootschalig, commercieel evenement na. Dat wordt onbeheersbaar en komt de sfeer niet ten goede. De organisatie is redelijk strak, ook qua beveiliging. Ik heb de tijd nog meegemaakt, dat je bij een festival zo het podium op kon stappen. Dat kan natuurlijk niet maar je moet voor een gezellige sfeer mensen ook een beetje ruimte geven'.

Inleven

Zowel Dick als Richard hebben hun 'jonge jaren' al achter zich gelaten. Op de vraag of ze zich nog wel met enthousiast me kunnen inleven in de muziek, schieten ze beiden in de lach. Volgens Dick kent muziek geen leeftijdgrens. Gezien de door hem gekozen programmering van Spijkpop zou hij daar wel eens gelijk in kunnen hebben. 'We worden wel oud van buiten maar niet van binnen', rondt Richard lachend het gesprek af.

Programma Spijkpop 2000

Spijkpop vindt dit jaar plaats op zondag 9 juli. Onderstaand nog eens het volledige programma:

13.10 - 13.55 uur BEYOND93 (Silverstage)
14.05 - 14.35 uur Buiten Adem (Tent)
14.45 - 15.45 uur Henk Westbroek & Consorten (Silverstage) 15.55 - 16.40 uur Suburbs (Tent)
16.50 - 17.50 uur Tröckener Kecks (Silverstage)
18.00 - 18.50 uur Grof Geschut (Tent)
19.00 - 19.50 uur Travoltas (Silverstage)
20.00 - 20.50 uur Mindmenders (Tent)
21.00 - 22.00 uur Caesar (Silverstage)
De presentatie is in handen van Maud Hawinkels, bekend van VARA's Honk.